طراحی سوله در مناطق زلزله خیز به رعایت چندین نکته مهم اصول مهندسی نیاز دارد. از بلایای طبیعی نظیر سیل، آتش سوزی در اثر گرمای بیش از حد و زلزله نمی توان گریز یافت ولی با استفاده از تمهیدات لازم می توان میزان آسیب پذیری را در برابر این عوامل به صورت چشمگیری کاهش داد. زلزله یکی از غیر قابل پیش بینی ترین و البته در اکثر موارد مخرب ترین اتفاقات در طول تاریخ بوده است که خسارت های مالی و جانی زیادی را به همراه داشته است. در این مقاله به جزئیات آن اشاره می کنیم. با ما همراه باشید.

ایران جز کشورهای زلزله خیز جهان به شمار می رود بنابراین به سازه های مقاوم در مقابل زلزله نیاز دارد. سوله های سبک به دلیل کاربردهای بسیار زیادی که در بخش های گوناگون اقتصادی دارند باید به گونه ای طراحی و اجرا شوند که در مقابل زلزله های شدید ایمن باشند. اما طراحی سوله های ضد زلزله به پیروی از استانداردهای ملی و بین المللی، رعایت اصول مهندسی و به کار بردن متریال و مصالح با کیفیت بالا نیاز دارد که در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم.

خطری به نام زلزله 

با افزایش جمعیت کره زمین و به دنبال آن گسترش شهرها و ساخت و سازها، روز به روز انسان ها  ساختار طبیعت را دستکاری می کنند و بیش از ظرفیت زمین بر روی آن بارگذاری انجام می دهند. حجم انبوه بتن، فلزات و شیشه بدون در نظر گرفتن استانداردهای لازم باعث بروز خطرات احتمالی زیادی خواهند شد.

بنابراین کاهش آسیب های ناشی از زلزله به عوامل متعددی از جمله وجدان کاری، ساخت سازه های مهندسی شده، شهرسازی اصولی و … بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین سازه هایی که باید در مناطق زلزله خیز بدان ها توجه کرد و اصول مهندسی را برای آنها به کار گرفت سوله ها هستند تا از خسارات احتمالی ناشی از زلزله جلوگیری شود.

ویژگی های ساخت سوله ضد زنگ
افزایش طول عمر سازه	جلب اعتماد شرکا و مشتریان
حفظ سرمایه و دارایی داخل سوله	کاهش هزینه های تعمیرات و نگهداری

 

اهمیت طراحی سوله های مقاوم در مناطق زلزله خیز

به گزارش سایت سوله سازی، مناطق زلزله خیز مانند تبریز، تهران و کرمان به دلیل فعالیت های لرزه ای مستمر، نیازمند سازه هایی هستند تا بتوانند فشارهای ناشی از زلزله را تحمل کنند. سوله ها به دلیل کاربردهای وسیعی که در صنایع مختلف، کارگاه های تولیدی، بخش کشاورزی و انبارها دارند ضروری است که با دقت بیشتری طراحی و ساخته شوند چرا که ساخت سوله های ضد زلزله از خسارات مالی و جانی، جلوگیری خواهد کرد.

اصول طراحی سوله در مناطق زلزله خیز 

اصول طراحی سوله در مناطق زلزله خیز به رعایت چندین نکته مهم اصول مهندسی نیاز دارد که در این بخش آنها را بررسی می کنیم.

۱- تحلیل و طراحی دقیق سازه

نخستین مرحله طراحی سوله های ضد زلزله، این است که نیروهای لرزه ای را در آن منطقه باید مورد بررسی قرار داد. برای انجام این کار باید با استفاده از نرم افزارهای تخصصی محاسبه بار زلزله را در آن منطقه تحلیل کنید و سپس سازه را به گونه ای طراحی کنید که در مقابل زلزله انعطاف پذیر باشد تا بتواند به راحتی تغییر شکل دهد و انرژی لرزه ای را بدون اینکه دچار شکست شود به خود جذب کند.

۲- انتخاب متریال و مصالح دارای کیفیت بالا 

یکی از عوامل کلیدی در تضمین مقاومت سازه ها در برابر زلزله انتخاب متریال و مصالح دارای کیفیت بالا است. برای ساخت سوله های ضد زلزله باید باید از فولاد با استحکام بالا مانند ST۵۲ یا ST۳۷ استفاده کرد. علاوه بر این فونداسیون یا پی سازه باید از بتنی ساخته شود که دارای مقاومت فشاری بالا باشد و به صورت مناسب تقویت شود.

۳- طراحی فونداسیون مقاوم

همانطور که خودتان نیز آگاه هستید فونداسیون بخش بسیار مهمی از تمام سازه ها است که قادر است نیروهای لرزه ای ناشی از زلزله را به زمین منتقل کرده بنابراین فونداسیون باید با استفاده از میلگردهای فولادی مقاوم و با چیدمان مناسب انجام شود و قبل از ساخت آزمایش های ژئوتکنیکی به منظور بررسی خاک آن منطقه و پیشگیری از نشست احتمالی صورت بگیرد.

۴- سیستم اتصالات مقاوم

اتصالات بین قطعات سوله در مناطق زلزله خیز نقش بسیار مهمی در پایداری سازه ها ایفا می کنند. استفاده از پیچ و مهره های مقاوم به دلیل مقاومت بالا و انعطاف پذیری زیاد در مقابل نیروهای لرزه ای گزینه بسیار مناسبی هستند. همچنین در صورت متصل کردن قطعات با استفاده از جوش، باید از کیفیت مناسب جوشکاری اطمینان حاصل کرد.

۵- سیستم های پایدار کننده

در سازه های مناطق زلزله خیز، سیستم های پایدار کننده، قادرند نیروهای وارده از زلزله را جذب نموده و پایداری سوله را به خوبی حفظ کنند. بادبندها یکی از سیستم های پایدار کننده هستند که به عنوان المان های مقاوم در مقابل نیروهای افقی، در سقف یا دیوارهای سوله نصب می شوند. بادبندهای فولادی انتخاب بسیار مناسبی برای مناطق زلزله خیز هستند چرا که دارای استحکام بالایی هستند.

قاب های خمشی یکی دیگر از سیستم های پایدار کننده به شمار می روند که با ایجاد انعطاف پذیری در سوله، از فروپاشی یا شکستن سوله پیشگیری می کنند. همچنین استفاده از تکنولوژی هایی نظیر ضربه گیرها یا لرزه گیرهای پیشرفته، اثرات زلزله را تا حدودی کاهش می دهند.

استانداردهای طراحی سوله های ضد زلزله 

تا به اینجای مطلب اصول طراحی سوله در مناطق زلزله خیز را بررسی کردیم. اکنون لازم می دانیم استانداردهای طراحی سوله های ضد زلزله که تضمین کننده کیفیت و ایمنی پروژه هستند را نیز بررسی کنیم.

۱- استانداردهای بین المللی 

استانداردهای بین المللی شامل استاندارد ASCE ۷ که برای طراحی سازه ها در مقابل بارهای ناشی از عوامل محیطی مانند زلزله استفاده می شود و استاندارد AISC که به طراحی سازه های فلزی مقاوم در مقابل نیروهای لرزه ای استفاده می شوند، هستند.

۲- استانداردهای ملی ایران

استانداردهای ملی ایران در ساخت سازه ها شامل مبحث نهم مقررات ملی ساختمان که به اصول طراحی سازه های فلزی و بتنی می پردازد و آیین نامه ۲۸۰۰ ایران که الزامات طراحی سازه را در مقابل زلزله مشخص می کند و باید به صورت کامل رعایت شوند.

مزایای ساخت سوله ضد زلزله 

ساخت سوله های ضد زلزله علاوه بر ایمنی لازم در برابر عوامل محیطی، مزایای دیگری نیز به همراه خواهد داشت که در این بخش به آنها اشاره می کنیم.

• جلب اعتماد مشتریان 
• حفظ دارایی ها و سرمایه های داخل سوله
• افزایش طول عمر سوله
• کاهش نگهداری هزینه های نگهداری و تعمیرات

هزینه ساخت سوله در مناطق زلزله خیز 

بدون شک ساخت سوله های ضد زلزله نسبت به سوله های معمولی هزینه های بیشتری به همراه دارد اما باید گفت که این هزینه ها در برابر خسارات احتمالی ناشی از زلزله بسیار ناچیز است. هزینه ساخت سوله های ضد زلزله به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر بستگی دارد.

• محاسبات مهندسی
• طراحی سوله 
• نوع متریال و مصالح به کار رفته 
• تکنولوژی های مقاوم سازی
• شرایط زمین و موقعیت جغرافیایی 

تکنولوژی های نوین در طراحی سوله های ضد زلزله 

امروزه مجموعه های سوله سازی از تکنولوژی های نوین که به بهبود مقاومت سوله ها در برابر عوامل محیطی مانند زلزله کمک می کنند استفاده می نمایند. برخی از تکنولوژی های مدرن در طراحی سوله های ضد زلزله به عبارت زیر هستند.

• سازه های پیش ساخته: قطعات پیش ساخته سازه ها که دارای طراحی دقیق و کیفیت بالا هستند مقاومت سازه را در مقابل زلزله افزایش می دهند‌.
• پوشش های ضد خوردگی: استفاده از پوشش های مقاوم و رنگ ها، عمر مفید سوله را به طور چشمگیری افزایش می دهند و سازه را نیز در مقابل خوردگی های ناشی از زلزله محافظت می کنند.
• سیستم های جذب انرژی لرزه ای: در ساخت سوله های ضد زلزله از دمپرهای لرزه ای استفاده می شود که قادرند انرژی ناشی از زلزله را جذب کرده و از انتقال آن به سوله جلوگیری کنند.

به نقل از سایت سوله سازی: ساخت سوله در مناطق زلزله خیز نیازمند رعایت اصول خاص مهندسی و طراحی برای اطمینان از ایمنی و دوام آن است. در این مناطق زلزله می تواند خسارات های زیادی به سازه وارد نماید پس توجه به عوامل کلیدی در طراحی و اجرای سوله بسیار ضروری است.

جمع بندی 

عوامل محیطی مانند زلزله دشمن انسان ها نیستند بنابراین این عوامل نیز با رعایت اصول و تدبیر تا حدود زیادی قابل کنترل هستند. در این مقاله طراحی سوله های ضد زلزله را با هم بررسی کردیم. طراحی این سازه ها نیازمند رعایت استانداردهای معتبر، تحلیل دقیق مهندسی و انتخاب مصالح مناسب است تا نه تنها عمر مفید سازه بلکه ایمنی آن نیز تضمین شود.